пятница, 18 сентября 2009 г.

პარადოქსი

ცნობილი ინგლისელი მეცნიერი ისააკ ნიუტონი ცნობილი არ დაბადებულა, მას ბედისწერაში ეწერა რომ მისი სახელი და გვარი უნდა დარჩენილიყო დედამიწის ისტორიაში სამუდამოდ.
ერთი ჩვეულებრივი ზარმაცი კაცი იყო, იჯდა თავისთვის ხის ძირში და ხან სვავდა, ხან ბანქოთი ერთობოდა. მაგრამ დამწიფდა ვაშლი და ვეღარ გაძლო ხეზე, მოწყდა ყუნწიდან და დაეშვა დედამიწისკენ. ესეც გრავიტაციის ბრალია, თორემ ხომ შეიძლებოდა წასულიყო კოსმოსისკენ და დღემდე იფრენდა მზის სისტემაში, ეხლა მარსზეც მიაღწევდა და ნიუტონის სახელსაც უჩინარს დატოვებდა.
ხოდა ჩამოვარდა ეს ვაშლი და ნაბახუსევ ისაკს დაეცა თავზე, რის შედეგადაც დაფიქრდა კაცი, დაფიქრდა ბედის ირონიაზე და მიხვდა, რომ ირონია აქ არაფერ შუაში იყო და რაღაც ძალა დედამიწაზე აგდებდა ყველაფერს. ხოდა მიხვდა, ეს იყო დედამიწის მიზიდულობის კანონი და დაარქვა გრავიტაცია. უნდა გავაკრიტიკო ისააკი და აღვნიშნო, რომ გრავიტაციას დღეს აპლიკაცია (ინგლისური სიტყვიდან apple) უნდა ერქვას, მაგრამ ისააკს სად ქონდა მაგდენი ფიქრის დრო, უკვე დიდი მეცნიერი გახლდათ და ახალი საფიქრალი მიეცა, კერძოდ: რა ძალით დაეტაკა ვაშლი მის თავს? და დაასკვნა: ვაშლი იმ ძალით დაეტაკა ისააკ ნიუტონის თავს, რა ძალითაც მისი თავი დაეტაკა ვაშლს. ვუალა მეგობრებო, ნიუტონის მესამე კანონიც დამზადდა, მაგრამ რა ვუყოთ წინა ორს? ან რატომ მესამე? ეხლა პახმელიაზე მყოფი ნიუტონისთვის ცოტა ძნელი იქნებოდა მიხვედრილიყო რომ ეს კანონი პირველ ნომრად ეღიარებინა, ამიტომ ადგა და დაიწყო ფიქრი იმაზე, თუ რა იქნებოდა იმ შემთხვევაში თუკი მისი თავიც იმოძრავებდა ვაშლის ვარდნის სიჩქარით. ამ შემთხვევაში ხომ ვაშლი და თავი უძრავი იქნებოდნენ ერთმანეთის მიმართ? ხოდა ეს იქნება პირველი კანონიო - დაასკვნა გუნებაში ღიმილით - მაგრამ მეორეს რა ვუყოთ? ეხლავე უნდა ჩავუჯდე წიგნებს, და ვიპოვი პასუხსო. ხოდა მიიღო განათლება, გახდა დიდი მეცნიერი და დაწერა იმფერი კანონები რომლებიც შემდგომში კლასიკური მექანიკის საფუძვლებად იქცა და დღემდე საფუძვლიდან უკვე კედლებადაც გადაიქცნენ და სახურავსაც მალე წარმოადგენენ (თუ უკვე არ არის წარმოდგენილი).

ასეა თუ ისე ნიუტონის გვარი ისტორიაში დარჩა და ბედისწერაც გამართლდა.
ჟოზეფ ლუი ლაგრანჟის თქმით: "ნიუტონი უდიდესი გენიოსია, რომელიც კი ოდესმე გაჩენილა ამქვეყნად და ასევე ყველაზე იღბლიანი, ვინაიდან სამყაროს სისტემის დადგენა მხოლოდ ერთხელაა შესაძლებელი".
თუ სამყაროს სისტემის დადგენა ერთხელაა შესაძლებელი, მაშინ ნებისმიერი აღმოჩენა ოდესმე მაინც ყოფილა პირველი. ამერიკის აღმოჩენა კი რამოდენიმეჯერ მოხდა ჯერ ქრისტეფორე კოლუმბმა აღმოაჩინა, შემდეგ ამერიგო ვესპუჩიმ. მაგელანს კი არაფერი დაუტოვეს, მანაც გაბრაზებულმა წრე შემოუარა სამხრეთ ამერიკის კონტინენს (ამ კონტინენტის სახელწოდებასთან რა კავშირი აქვს ამერიკას ვერ დავადგინე, სახელმწიფო ამერიკა აქ არ არსებობს და კოლონია აქ არ ქონია). მაინც ტყუილად იწვალა, მისი სახელი მხოლოდ ერთ სრუტეს ქვია.

საბოლოო ჯამში:
ნიუტონი ვაშლის მოწყვეტაში არ დაღლილა და ამხელა საქმე ქნა, მაგელანმა კი ლამის მთელი ცხოვრება მოგზაურობას შესწირა და პააწაწუნა დამსახურება აქვს.

პარადოქსია რა

Комментариев нет:

Отправить комментарий